Właśnie gmina zakupiła swoim rolnikom cud techniki-snopowiązałkę.Dziś jest ona w Borsukowinie.Wszyscy wylegli na pole i kiwają głowami z niedowierzaniem patrząc jak maszyna wszystko robi sama, nawet wiąże snopki sznurkiem.Niektórzy buntują się , wolą gospodarzyć jak z dziada pradziada.Babcia S.krzyczy i wymachuje ze zgrozą rękami.Co chwilę odczynia uroki, szepcząc coś i robiąc na piasku znaki.Uważa to za "szatańską"moc.Konie ciągnące maszynę płoszą się bo nie przyzwyczajone do łomotu nad głowami.K. wścieka się bo zdewastowały mu kawałek łubinu.Żeb was pokręciło!Kłonicą wysmagam!Jeszcze moja krzywda wam grdyką wylezie! Wszystkie kłaki powyrywam!Tyle korzyści z tej nowoczesności jak z osiodłanej świni!Każdy rolnik jak zawsze jest nieufny.Nowoczesność wymaga czasu aby ją zaakceptować.Franek schodząc z pola podsumowuje: To tylko udręczenia i zgryzoty.Aby się odprężyć poszedł do lasu uzbierać grzybków.

Wspomnienie przeszłości.

O czasie czemu tak lecisz,jak huragan szalony?
Dokąd ,gdzie pędzisz,w jakie strony?
Po drodze przeszłość ze sobą zabierasz
I ślady jej za sobą zacierasz?
Czemu tak szybko,kartki z kalendarzy zdzierasz
I lata młodości ze sobą bezpowrotnie zabierasz?

Jesteś bezlitosny,bo na nic uwagi nie zwracasz
Niedawno witaliśmy rok nowy,a już mu odchodzić każesz.
Czemu zabierasz ze sobą dni młodości i radości
A pokrywasz twarze zmarszczkami starości,
Pędzisz jak wicher przez pola,lasy i gaje
Zabierasz stare,a nowe przynosisz zwyczaje.

Zabrałeś pastuszków krowy pasących
Na "żalejkach"grających i śpiewających
Nie widać już oraczy za pługiem chodzących
I pobożną pieśnią nowy dzień witajacych
Nawet i skowronki nie tak radośnie śpiewają
bo je traktory swym hałasem zagłuszają.

Nie widać sąsiadów na miedzy biesiadujących
Sktęty paląc odpoczywajacych,ze soba gwarzących
A dziś choć maszynami swe pola uprawiają
Ale na sąsiedzkie pogawędki nigdy czasu nie mają
Zniknął już widok,gdy gospodarz przygarbiony
Rytmicznie z płachty obsiewał zagony.

Choć wtedy czoło i oczy potem sie rosiły
Ale inaczej wtedy ludzie dar Boży ceniły.
O czasie,dziewczęta i niewiasty z łąk wygoniłeś
Bo przewracałkami i zgrabiarkami je zastąpiłeś.
Pamiętam jak nad rzeką wesoło było
Gdy setki dziewcząt i niewiast siano grabiło.

Tam śpiewy i śmiechy się rozlegały
Gdy chłopcy za dziewczynami się uganiali.
A jak wtedy to siano pachniało
Jak żeleżniakiem na nim do domu wracało
O czasie,jak ty i żniwa,dziś odmieniłeś,
Gdy na pola kombajny wprowadziłeś.

Dziś już to zapomniane zostało
Gdy ostatnią garścią żyta gospodarza przepasywano.
Znikły już przepiórki dożynkowe kwieciem ubrane,
Zostały smutne pola słomą usłane.
Nie słychać już śpiewów do domu wianki niosących
Nie widać chłopców na nich z wodą czekających.

Nie stoją na oknach wianki, kwiatami ustrojone
Dające znak,że u gospodarza żniwa żyta ukończone.
Nie widać na polach dziesiątek i kop stojących
Jakby żołnierzy w szyku paradujących.
O czasie,jak ty przechodząc wszystko odmieniłeś
Jak na wioskach głuchą ciszę uczyniłeś.

Już przed domami ławki opustoszały
I ucichły śpiewy,które wieczorami się rozlegały,
Nie słychać wieczorem ,jak klekocą ciernice,
Nie zbierają się przy domach kondzielnice,
Nie słychać przed świtem cepów zboże młócących
Ani żaren mąkę na czarny chleb mielących.
Dzięki ci czasie,że pracę lżejszą uczyniłeś
Ale egoizm i martwotę na wsi wprowadziłeś.

Wpadł mi w ręce taki fajny wiersz napisany przez pana Henryka Woronowicza ze wsi Minkowce w gminie Szudziałowo.

A to są moje "Wypociny"
Wiemy, że skały kruszy czas.Morze zabiera plaże a ty mój stary domku rodzinny ciągle stoisz, czekasz i marzysz.
Opuszczony, osamotniony, w zachodach słońca czerwonych, w księżyca wołaniach chłodnych.Płukany wiosenną ulewą.
Gałęzie drzew chronią cię od zatracenia.
Obudzę cię.Ożywię.Jestem już w krwiobiegu twoim.
Usłyszysz znów gwar i śmiech, szum gotującej się wody.
Poczujesz zapach kawy.
Pod twój dach wrócą wszyscy, nawet ci , którzy odeszli na zawsze bo łączy nas nierozerwalna więź-RODZINA.
Całujemy klamkę u drzwi twoich.
W rękach wnosimy ciepły płomień.
Jesteśmy razem.W Borsukowinie.


(może nieudolnie ale wzruszam się...Ech...)

Wreszcie do Borsukowiny ma zawitać elektryczność.Dobrze to czy źle?Zdania są podzielone.Jedni zacierają ręce z radości bo dość już mają tej ciemnoty. Inni mają pewne obawy bo prąd spali, puści z dymem słomiane strzechy.Może będzie ściągać z powietrza jakie choroby? A ptaszki, co siadają na drutach, nie poginą?Przyjdzie wojna i poniszczy całą tą elektrykę i wszyscy będą za lampą się oglądać.A ile to będzie kosztować?I nadszedł wreszcie ten długo oczekiwany dzień.Wszyscy w napięciu patrzyli na wiszącą na kabelku u sufitu, żarówkę.Wystarczy przekręcić kontakt i staje się cud światła.Tyle lat...tyle lat...F. nie dowierza własnym oczom.Nowy, lepszy świat.Ciągle coś się zmienia, żeby dobrze się żyło.Wyszedł na dwór, usiadł na ławeczce przy domu i patrzył w gwiazdy.Myślami był gdzieś bardzo daleko, wracały wspomnienia biedy, ciemnoty i zacofania.Jaki będzie ten nowy, lepszy świat? A może mnie już na nim nie będzie?

Wiersz pana Woronowicza jest bardzo wnikliwy.Podobne treści zawarłam w mojej książce.Sentymentalny powrót do przeszłości.Tak jak pierwsze zetknięcie się z radiem.Pamiętam to jak przez mgłę.Pomyślicie, że to bardzo zamierzchłe czasy.Nie było to aż tak dawno.Postęp dość szybko wkraczał w różne dziedziny życia.Radio na słuchawki u pana Ignacego Wierzbickiego.Moi rodzice przyjaźnili się z panią Marią i p. Ignacym przez wiele lat.Szczęśliwa byłam , gdy zabierali mnie ze sobą na wieczorne pogaduszki.Radiowe słuchawki wyrywali wszyscy sobie z rąk.Każdy chciał usłyszeć głos "nie z tego świata".A jakąż frajdą było złapanie fal z radia Wolna Europa!Komentarzom nie było końca.Potem pamiętam radio u Gryków.W ogrodzie stały dwa słupy połączone drutem.Prądu nie było a radio grało.Alunia zapraszała mnie na wtorkowe i piątkowe koncerty życzeń.Z zamkniętymi oczami, z zapartym tchem słuchałam muzyki w wykonaniu profesjonalistów.Bezcenne...
A potem pierwszy film. Do szkoły przyjechało kino objazdowe.Kino...Kino...Mój pierwszy film "Cyrk jedzie".Korytarz w szkole dość szczelnie wypełnił się żądną sensacji , publicznością.Snop światła z projektora biegł tuż nad głowami i rzucał żywy obraz na rozwieszony na ścianie ekran.Na początku, niektórzy się bali, kryli się, pokrzykiwali.Inni wdzierali się do ekranu by dotknąć czegoś , co jest zupełnie niezrozumiałe.Po chwili wszystko ucichło i tłum śledził akcję toczącą się w zupełnie obcym świecie. Tak było.

Kombajn, siewnik, kopaczka...Te maszyny nie stanowią dziś żadnej sensacji, nikt nawet nie zwraca na to uwagi.Nie tak dawno było zupełnie inaczej.Po latach znajduję wiele romantyzmu w zwyczajnych, jak na tamte czasy, pracach polowych.Tata orzący bladym świtem, pole pługiem jednoskibowym, który ciągnie wychudzony nieco koń Żuk.Chodzi boso chociaż dookoła ściele się zimna mgła.Za pługiem uganiają się gromady wron, kłócąc się głośno o każdego robala.Zasiewy zbóż odbywają się ręcznie.Każdy siewca przepasany jest lnianym fartuchem , podtrzymuje go lewą ręką.W fartuchu przesypuje się dorodne ziarno, które pada w spulchnioną ziemię rzucane z dużym rozmachem, jednostajnie, majestatycznie.Każdy rolnik kroczy w tym samym rytmie, z namaszczeniem, w poczuciu ważnej misji jaką właśnie pełni.Wysoko świergolą niewidoczne skowronki.W powietrzu unosi się zapach wiosny. W mojej pamięci pozostał też inny obrazek, rzadki już nawet wtedy.Na niewielkim poletku za naszym parkanem pracują dwie samotne kobiety.Swoje żytko ścinają sierpem.Pracują od rana do nocy przez wiele dni.Zbierają dokładnie każdy kłosek z największym poszanowaniem.Po skończonej pracy, robią tzw. przepiórkę.Była to niewielka, nieścięta kępka zboża misternie upleciona, ozdobiona polnymi kwiatami a w środku, na ziemi układano kawałeczki chleba dla zajączka.Taki zwyczaj dzielenia się chlebem.Najczęściej już kosiło się kosą.Mężczyźni z dużym rozmachem ścinali dojrzałe kłosy aż szum i gwizd słychać było wokół.Czasem przystawali, wyjmowali osełkę z kieszeni i ostrzyli połyskującą w słońcu kosę, która dzwoniła dźwięcznie.Od pól słychać było szum kłosów, okrzyki, podśpiewki, klekot bocianów.W południe, kiedy dzwony wzywały na Anioł Pański, wszyscy klękali na ziemię i modlili się gorliwie.Młócenie zboża odbywało się za pomocą cepa, czyli dwu kijów połączonych ze sobą za pomocą ruchomego rzemienia.Do dziś pamiętam stukot cepów tu i tam , uderzających rytmicznie po glinianym klepisku w otwartych na oścież stodołach.Do młócenia owsa wymyślono maszynę tzw.targankę, która była poruszana przez kierat a ten znów był napędzany przez chodzącego w kółko konia.Potem gmina zakupiła młockarnię, która "chodziła"od gospodarza, do gospodarza.Poruszana była przez silnik spalinowy i w ciągu kilku godzin mogła wymłócić cały zbiór żyta.Do pracy przy takim młóceniu potrzeba było wiele osób więc ludzie pomagali sobie wzajemnie.Praca prowadzona w bardzo szybkim tempie, w kurzu. Było go wszędzie pełno-na rzęsach, w nosie, w buzi, w gardle a w ubraniu pełno kłujących ości.Wspomnienia budzą i ożywiają wszystko.Miniony świat już nigdy nie wróci mimo, że ludzie coraz chętniej wracają na wieś.Borsukowina...Moja mała ojczyzna z ciszą za oknami, z szumiącym lasem, z wilkami podchodzącymi zimą do zabudowań, z krzykiem żurawi zbierającymi się na polu pod lasem do odlotu, z rykiem jeleni groźnym , złowieszczym , zwielokrotnionym przez echo i z wieczornym chórem żab w stawie koło brzeźniaka Łukaszewiczów.Nie tęsknić, nie marzyć, mieć to na codzień.